Tematyka oddalenia pozwu o rozwód była już przeze mnie poruszana i spotkała się z ogromnym zainteresowaniem.
Zagadnienie warunków koniecznych do orzeczenia rozwodu wypada jednak uzupełnić omówieniem przesłanki, którą sąd rozstrzyga w pierwszej kolejności, a mianowicie kwestii trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżonków czyli tzw. przesłanki pozytywnej rozwodu. Jeśli poruszamy temat, kiedy najczęściej sądy odmawiają małżonkom udzielenia rozwodu to z punktu widzenia danych statystycznych[i] dominującym powodem jest właśnie stwierdzenie braku trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. Przeprowadzone badanie wykazało, iż z tego powodu odmówiono rozwiązania małżeństwa, aż w 70,5% spraw.
Przesłanka pozytywna orzeczenia rozwodu spełniona zostaje, gdy rozkład pożycia charakteryzuje trwałość i zupełność. Zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego oznacza zerwanie więzi psychicznej, fizycznej i gospodarczej. Kolokwialnie mówiąc małżonków „już nic nie łączy”. Nie kochają się, nie wspierają w życiu codziennym, a bliskość emocjonalna i fizyczna wygasła. Zerwanie pożycia to także rozdzielność w aspekcie finansowym, która uwidacznia się w prowadzeniu osobnych kont bankowych i prowadzeniu niezależnych gospodarstw domowych, wreszcie osobnym zamieszkiwaniu.
Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których małżonkowie mimo rozpadu związku mieszkają wspólnie w jednym lokalu. Jeśli przyczyną takiego stanu rzeczy są jedynie względy ekonomiczne, nie ma przeszkód, aby uznać, iż orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne.
Natomiast -wedle orzecznictwa[ii]– nawet sporadyczne stosunki fizyczne będą przemawiać za oddaleniem pozwu o rozwód. Z kolei poprawne stosunki małżonków, których nie cechuje wrogość bądź niechęć, nie stanowią przeszkody do stwierdzenia wygaśnięcia więzi emocjonalnej.
Rozkład pożycia jest zupełny dopiero wtedy, gdy uległy zerwaniu wszystkie wyżej wymienione więzi łączące małżonków. Przy czym z reguły będzie to proces rozciągnięty w czasie, choć niewykluczone, że jednorazowe zdarzenie przesądzi o rozkładzie małżeństwa. Dotyczy to w szczególności takich zdarzeń jak zdrada lub przemoc wobec współmałżonka.
Trwałość rozkładu więzi małżeńskich dotyczy prawdopodobieństwa powrotu do siebie małżonków. Orzekając rozwód sąd musi być przekonany o nikłych szansach na pojednanie. Nie jest jednak konieczne stwierdzenie, że powrót do siebie małżonków jest bezwzględnie wykluczony. Z reguły dłuższy okres życia w rozłączeniu będzie skłaniał do uznania, iż między małżonkami nie dojdzie do pojednania. Z doświadczenia życiowego można bowiem stwierdzić, że upływ czasu będzie wpływał niekorzystnie na chęć ratowania związku. Z drugiej strony mogę powołać się na sprawy, w których już krótki czas po rozpadnięciu się małżeństwa wskazywał na trwałość rozpadu, a ostatecznie mimo żądania przez pozwanego/pozwaną oddalenia powództwa, sąd orzekał rozwód. Okoliczności każdej sprawy należy oceniać indywidualnie.
Poza badaniem przez sąd, czy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, istotne jest także stwierdzenie, jakie powody do niego doprowadziły.
Trwałość oraz zupełność rozkładu sąd rozwodowy ustala w pierwszej kolejności, dopiero w dalszej kolejności zajmuje się badaniem, czy nie istnieje przesłanka negatywna.
Artykuł, w którym przybliżam zagadnienie przesłanek negatywnych orzeczenia rozwodu nadal znajdziecie pod linkiem:
Podsumowując:
- sąd może oddalić powództwo o rozwód, gdy stwierdzi, że małżonków nadal łączą wzajemne uczucia bądź współżycie fizyczne (nawet okazjonalne),
- prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego powodowane względami lokalowymi bądź ekonomicznymi wobec wygaśnięcia więzi psychicznej i fizycznej nie stanowi przeszkody rozwiązania małżeństwa przez rozwód
- jednakże nawet brak jakichkolwiek więzi między stronami może okazać się niewystarczający do uzyskania rozwodu, gdy sąd nabierze przekonania o możliwości wznowienia wspólnego życia.
adwokat Joanna Szewczyk- Stępień
Kancelaria Adwokacka Szczurek Szewczyk- Stępień w Krakowie
Telefon: +48 792 276 360 e-mail: szewczyk-stepien@adwokat-krakow.com
Aby poradzić się w sprawie rodzinnej możemy spotkać się w biurze Kancelarii w Krakowie, ale również w Gorlicach, czy w Nowym Sączu. Wiele konsultacji odbywamy także telefonicznie lub poprzez Whatsapp, dzięki czemu jesteśmy dostępni dla naszych klientów z całej Polski i zagranicy, niezależnie od ich miejsca zamieszkania. Nasi prawnicy specjalizują się w prawie rodzinnym (sprawy o rozwód, kontakty z dziećmi, alimenty, władzę rodzicielską, podział majątku), a także w sprawach przeciwko nieletnim.
[i] Maciej Domański, „Oddalenie powództwa o rozwód w sprawach, w których małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci, w świetle orzecznictwa sądów powszechnych”, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości
[ii] Wytyczne Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1955 r., I CO 5/55
